+298 219484 er@er.fo
COVID-19 OG ETIKKUR

COVID-19 OG ETIKKUR

COVID-19 OG ETIKKUR

COVID-19 hevur veruliga sett etikk á dagsskranna. Í kjalarvørrinum av smittuni, stinga seg upp truplar etiskar tvístøður og ivamál, við eini ferð og í so stórum tali, at vit núlivandi hava ongi fordømi at líta aftur á, tá ið støða skal takast til, hvat rættast er at gera.

Etikkur og etisk viðgerð krevur vanliga góða tíð til umhugsan og grundan. Hetta ger, at tað sjáldan ber til at siga eintýtt og í eini handavend, hvat rættast er at gera í einari etiskt truplari støðu sum hesari. Støðan í dag kann verða grundleggjandi broytt í morgin.

Vit kunnu tó vísa til etiskar meginreglur, sum verdar eru at geva ans, tá ein er í einari støðu, sum krevur, at etiskt truplar avgerðir skulu takast, sum tá alheims smittusjúkur sum COVID-19 gera um seg.

Á hesi evnissíðuni savna vit tilfar og tilvísingar til tilfar av ymsum slag um etikk og COVID-19, bæði heima og úti.

Tilfar frá øðrum

COVID-19 og etik (evnissíða)
Det Etiske Råd, Danmark

Covid-19 (evnissíða)
Statens medicinsk-etiska råd, Svøríki

Ethics and COVID-19 (evnissíða)
World Health Organization (WHO), altjóða stovnur

COVID-19: ethical issues when demand for life-saving treatment is at capacity (vegleiðing)
British Medical Association (BMA), England

COVID-19 rapid guideline: managing COVID-19 (vegleiðing)
The National Institute for Health and Care Excellence (NICE), England

Tilfar í miðlum

Jógvan D. Hansen, lærari í heimspeki,
limur í Etiska ráðnum
Etos, 14-06-2020. Kringvarp Føroya, 2020

Anne Mette Greve Klemensen,
forkvinna í Etiska ráðnum
Dagur og Vika, 26-02-2021. Kringvarp Føroya, 2021

Anne Mette Greve Klemensen,
forkvinna í Etiska ráðnum
GMF, 12-03-2021. Kringvarp Føroya, 2021
(Samrøðan byrjar eftir 33:24 min)

Etisk evni

Hesi evni viðgera vit í Etiska ráðnum.

Um Etiska Ráðið

Les um endamálið við Etiska ráðnum.

Ráðslimir

Etiska ráðið hevur 9 limir, ið sita 4 ár í senn.

ETIKKUR

ETIKKUR

ETIKKUR

Etiskir spurningar treingja seg inn á hvørt einstakt menniskja, og teir eru tí viðkomandi fyri øll. Hvør einstakur av okkum livir lívið á sín egna hátt, og eingi einføld og eintýðug svar eru til teir spurningar, vit dagliga spyrja okkum sjálvi. Vit menna etiskan hugsunarhátt í dialogi við onnur menniskju.

Á hesi síðu kanst tú í útgávum, framløgum og øðrum tilfari frá bæði Etiska ráðnum í Føroyum og etiskum ráðum í øðrum londum kunna teg meira um etikk sum evni og etiskar spurningar.

Tilfar frá Etiska ráðnum

Tilfar frá øðrum

Introduktion til etik (evnissíða)
Det Etiske Råd, Danmark

Etik (evnissíða)
Statens medicinsk-etiska råd, Svøríki

Etisk evni

Hesi evni viðgera vit í Etiska ráðnum.

Um Etiska Ráðið

Les um endamálið við Etiska ráðnum.

Ráðslimir

Etiska ráðið hevur 9 limir, ið sita 4 ár í senn.

GEN- OG BIOTØKNI

GEN- OG BIOTØKNI

GEN- OG BIOTØKNI

Etiska ráðið eygleiðir gongdina í samfelagnum og tekur, av egnum ávum, til viðgerðar almennar og prinsipiellar etiskar spurningar um gransking í og nýtslu av biotøknifrøði og ílegutøknifrøði, ið hevur ávirkan á menniskju.

Fleiri stórir etiskir spurningar knýta seg at hesum, eitt nú spurningurin um, hvørt vit vilja hava at vita, um vit eru berarar av álvarsomum arvaligum sjúkum, og um vit eiga at brúka gen- og biotøkni til at miða eftir at rudda út arvaligar sjúkur.

Etiska ráðið viðger spurningar í hesum sambandi, og her á síðuni finnur tú tilfar um evnið.

Tilfar frá Etiska ráðnum

Fosturdiagnostikkur (tiltak)
Etiska ráðið, 2019

Etisk argumentatión (útgáva)
Etiska ráðið, 2019

Tilfar frá øðrum

Genteknologi og behandling af sygdom (evnissíða)
Det Etiske Råd, Danmark

Enhancement (evnissíða)
Statens medicinsk-etiska råd, Svøríki

Genetiska analyser (evnissíða)
Statens medicinsk-etiska råd, Svøríki

Genetisk redigering (evnissíða)
Statens medicinsk-etiska råd, Svøríki

Organ och biologiskt material (evnissíða)
Statens medicinsk-etiska råd, Svøríki

Recommendation on the ethics of artificial intelligence (evnissíða)
UNESCO

Gjøgnumskygda menniskjað

Etiska ráðið hevur hesa prentaðu útgávuna hjá Det Etiske Råd í Danmark frá 2019 á goymslu í stórum tali. Øll áhugað kunnu við at venda sær til Etiska ráðið fáa eitt eintak ókeypis, eisini skúlaflokkar, so leingi eintøk eru eftir. Ring 219484 ella skriva til er@er.fo.

Útgávan er eisini at finna talgild á heimasíðuni hjá Det Etiske Råd her.

Etisk evni

Hesi evni viðgera vit í Etiska ráðnum.

Um Etiska Ráðið

Les um endamálið við Etiska ráðnum.

Ráðslimir

Etiska ráðið hevur 9 limir, ið sita 4 ár í senn.

GRANSKING Í MENNISKJUM

GRANSKING Í MENNISKJUM

GRANSKING Í MENNISKJUM

Við gransking og nýhugsan fylgja vitan og møguleikar, sum noyða okkum at taka støðu í etiskum spurningum av mongum slag. Skulu vit ritstjórna í ílegum hjá menniskjum, djórum og plantum, fyri at vinna á herviligum sjúkum, ella bara fyri at okkara eftirkomarar skulu verða vakrari, sterkari og frískari enn vit?

Vit hava í Føroyum eina íleguskrá við umfatandi upplýsingum um føroyingar. Hvussu langt kunnu vit fara í at granska hesar ílegur, áðrenn tað ikki longur kann forsvarast etiskt?

Tað eru spurningar av slíkum slag, sum tilfarið á hesi síðuni snýr seg um.

Tilfar frá Etiska ráðnum

Tilfar frá øðrum

Genteknologi og behandling af sygdom (evnissíða)
Det Etiske Råd, Danmark

Genetisk redigering (evnissíða)
Statens medicinsk-etiska råd, Svøríki

Nanoteknik (evnissíða)
Statens medicinsk-etiska råd, Svøríki

Screening (evnissíða)
Statens medicinsk-etiska råd, Svøríki

Biobanker (evnissíða)
Statens medicinsk-etiska råd, Svøríki

Gjøgnumskygda menniskjað

Etiska ráðið hevur hesa prentaðu útgávuna hjá Det Etiske Råd í Danmark frá 2019 á goymslu í stórum tali. Øll áhugað kunnu við at venda sær til Etiska ráðið fáa eitt eintak ókeypis, eisini skúlaflokkar, so leingi eintøk eru eftir. Ring 219484 ella skriva til er@er.fo.

Útgávan er eisini at finna talgild á heimasíðuni hjá Det Etiske Råd her.

Etisk evni

Hesi evni viðgera vit í Etiska ráðnum.

Um Etiska Ráðið

Les um endamálið við Etiska ráðnum.

Ráðslimir

Etiska ráðið hevur 9 limir, ið sita 4 ár í senn.

HEILSA OG SAMFELAG

HEILSA OG SAMFELAG

HEILSA OG SAMFELAG

Nógvir etiskir spurningar knýta seg at spurninginum um, hvussu raðfest verður á heilsuøkinum. Hvørjar sjúkur og sjúkuviðgerðir skulu raðfestast hægri enn aðrar, og hvussu tryggjar ein gjøgnumskygni í teimum avgerðum, sum verða tiknar, so at ongin ivi er um, at øll verða viðfarin rættvíst?

Etiska ráðið hevur viðgjørt hetta stóra evnið í 2020-21, og eftir ætlan verður ein frágreiðing givin út her á heimasíðuni í 2022, har teir mest týðandi tættirnir av evninum verða lýstir og viðgjørdir, teirra millum spurningurin um rættvísa raðfesting.

Tilfar frá øðrum

Sundhedsvæsenet (evnissíða)
Det Etiske Råd, Danmark

Retfærdig prioritering i det danske sundhedsvæsen (útgáva)
Det Etiske Råd, Danmark, 2018

Hälso- och sjukvårdssystemet (evnissíða)
Statens medicinsk-etiska råd, Svøríki

Global Health Ethics
World Health Organization (WHO)

Etisk evni

Hesi evni viðgera vit í Etiska ráðnum.

Um Etiska Ráðið

Les um endamálið við Etiska ráðnum.

Ráðslimir

Etiska ráðið hevur 9 limir, ið sita 4 ár í senn.