+298 219484 er@er.fo

Heimsfarsóttaretikkur – hvat hava Norðurlond lært?

Í døgunum 19-20. mai 2022 skipar Norðurlendska nevndin fyri bioetikk (NCBio) fyri ráðstevnu í Bergen, har tikið verður samanum, hvat vit í Norðurlondum hava lært av COVID-19 alheimsfarsóttini.
Ráðstevnan við enska heitinum “The ethics of pandemics: Lessons learned in the Nordic countries” byggir á eina røð av webinarum, sum NCBio skipaði fyri veturin 2020-21, har roynt varð at lýsa etisku síðurnar av alheimsfarsóttini, og har hugt eisini varð at munum og líkleikum í handfaring og kjaki í Norðurlondunum. Webinarini kunnu síggjast á heimasíðuni hjá NCBio https://ncbio.org/

Kunning um ráðstevnuna
The ethics of pandemics: Lessons learned in the Nordic countries
19/05/2022-20/05/2022, Bergen, Norra
Tilmelding og skrá: https://www.nordforsk.org/events/2022/ethics-pandemics-lessons-learned-nordic-countries
Til ber eisini at luttaka um netið.

Etiska ráðið á ráðstevnu fyri etisk ráð í Europa

Í døgunum 18-19. november 2021 luttók Etiska ráðið á 28th National Ethics Councils Forum, sum er ein árlig ráðstevna fyri etisk ráð í Europa. Seinastu ferðirnar hevur ráðstevnan einans verið hildin á netinum, og soleiðis varð eisini hesa ferð. Etiska ráðið í Slovenia var vertur, og til ber at lesa meira um ráðstevnuna her.

Etiska ráðið fund við landsstýrismannin

Fríggjadagin 29. oktober 2021 vóru forkvinnan og fakligi skrivarin hjá Etiska ráðnum á fundi við Kaj Leo Holm Johannesen, landsstýrismann í heilsumálum, og aðalstjóra og fyrisiting hansara. Tað hevur verið siðvenja, síðan Etiska ráðið fór til verka, at í minsta lagi ein kaffifundur hevur verið hildin árliga við landsstýrismannin, sum varðar av Etiska ráðnum.

Á hesum seinasta fundinum greiddi forkvinnan í Etiska ráðnum, Anne Mette Greve Klemensen, frá tí, sum ráðið hevur arbeitt við síðan seinasta fund av hesum slagnum, sum varð hildin í august í 2020. Hon kunnaði eisini um ætlanirnar hjá Etiska ráðnum fyri næsta tíðina.

Ráðið hevur skjótt sitið sítt fyrsta fýra ára skeið, og tað skal sambært lógini setast av nýggjum 1. januar 2022. Av øðrum málum, sum vórðu umrødd, vóru etiskir spurningar í sambandi við koronustøðuna, og spurningurin um at víðka virkisøkið hjá Etiska ráðnum til eisini at umfata onnur øki enn heilsuøkið, til dømis umhvørvisetikk, djóraetikk og dátaetikk.

Leiðreglur hjá WHO útgivnar á føroyskum

Tá álvarsamar farsóttir herja, mugu avgerðir ofta takast í skundi og stundum eisini á ivasomum vísindaligum grundarlagi. Tíðartrýst og avmarkað tilfeingi kunnu forða umhugsan, heildarhugsan og gjøgnumskygni, ið ein sterk, etisk støðutakan annars krevur.

Til at stuðla undir etisku handfaringina í slíkum støðum, hevur heimsheilsustovnurin WHO í 2016 givið út bókling við leiðreglum fyri etiska handfaring av smittusjúkum. Etiska ráðið í Føroyum hevur nú, í sambandi við COVID-19, tikið stig til at týða hendan bókling, og gevur hann út undir heitinum Leiðreglur fyri etiska handfaring av smittusjúkum.

Bóklingurin er í 14 pørtum, sum hvør viðger teir etisku spurningar, sum kunnu knýta seg at einum ávísum øki. Til dømis skyldur hjá stjórnum og altjóða samfelagnum, tillutan av avmarkaðum tilfeingi, gransking í farsóttartíð, skjót vitanarlutan, og rættindi og skyldur hjá heilsustarvsfólki.

Bóklingurin er ætlaðar sum íkast til almennar, fólkaheilsuligar etiskar leiðreglur. Tær skulu tí lesast saman við meira almennum vegleiðingum um evnir sum fólkaheilsueftirlit, gransking við menniskjum, og tørvin hjá viðbreknum bólkum.

Etiska ráðið vónar, at bóklingurin er brúkiligur hjá myndugleikum, læknum, heilsustarvsfólkum, granskarum, framleiðarum av heilivági og heilsuútgerð, hjálparfelagsskapum, tíðindafólkum og øðrum viðkomandi pørtum, ið ráðleggja og taka lut í átøkum móti farsóttum bæði í privata og almenna geiranum.

Les bóklingin undir Útgávur.